ویژه ها

نتایج DLS را چگونه تحلیل کنیم؟

تاریح انتشار: ۲۷ شهریور ۱۳۹۸
تعداد بازدید: ۴۷۱۸
دسته‌بندی: مقالات مفید
روش تفرق نور پویا (DLS) 
روش تفرق نور پویا یا همان DLS یکی از روش های اندازه گیری اندازه ذرات  است. در این روش نمونه مورد نظر در یک مایع پخش می شود و با تابش نور لیزر به آن می توان اندازه ذرات و توزیع اندازه آنها را تعیین نمود. به کمک این آنالیز می توان نمونه های کلوییدی و یا نمونه های پودری که قابلیت دیسپرس شدن در یک مایع را دارند را بررسی نمود و برای تعیین اندازه ذرات در نمونه ها بین یک تا ده میکرو مناسب است. در این مقاله به این موضوع می پردازیم که چطور می توانیم داده ها و نتایج آنالیز DLS را تحلیل کنیم.

 برای آشنایی با روش DLS و توانمندی های این روش در تعیین اندازه ذرات این ویدئو را ببینید.
 

 

  • اطلاعات حاصل از آزمون DLS

اطلاعاتی که از آزمون DLS در اختیار شما قرار می گیرد شامل یک فایل PDF است که مشخصات دستگاه و ویژگی های نمونه را می توانید در آن مشاهده کنید، علاوه براین اطلاعات مفید دیگری در اختیار شما قرار می گیر که در ادامه به معرفی آنها خواهیم پرداخت:

Time interval: این مقدار عددی بین ۱ تا ۱۶۰ با توجه به میزان رقت نمونه مورد نظر توسط اپراتور انتخاب می شود. این عدد در نمونه های رقیق تر به سمت مقادیر بالاتر میل می کند.

Number of channels: این عدد با توجه به توزیع اندازه ذرات توسط اپراتور مشخص می شود و با افزایش محدوده اندازه ذرات، این مقدار نیز افزایش می یابد.

Wavelength: طول موج تابیده شده به نمونه است که به طور ثابت ۶۵۷ نانومتر تنظیم شده است.

DTC Position: بیانگر محل قرارگیری منشور دستگاه نسبت به نمونه است که می تواند در موقعیت پایین و یا بالای نمونه ثابت شود. برای نمونه های ژل شده، وضعیت پایین در نظر گرفته می شود.

Angle: نور لیزر در زاویه ثابت ۱۳۵درجه به نمونه تابیده می شود.

Refractive index: به معنای شکست نور به وسیله نمونه است.

Viscosity: به معنای ویسکوزیته نمونه است.

  • روش های تحلیل

نمونه های موجود به سه روش متفاوت می توان تحلیل کرد که در ادامه به طور مختصر توضیح داده شده اند:

۱- Pade Laplace: این روش تحلیل اثر کلی نانو ذرات را نشان می دهد و غالبا برای مصارف صنعتی کاربرد دارد. نتایج به صورت نمودار ستونی نمایش داده می شوند. به طور مثال ممکن است نمونه مورد نظر دارای ذرات ۵۰ نانومتری باشد اما در نتایج ستون ۱۰۰ نانومتری گزارش شود که حاکی از آن است که به دلیل عواملی مانند آگلومراسیون، نمونه ویژگی های ذرات ۱۰۰ نانومتری دارا می باشد.

۲- Cumulants: این روش اغلب برای تحلیل نتایج نمونه هایی با ابعاد بزرگتر از ۲۰۰ نانومتر به کار می رود. در این روش نمودارهایی گزارش خواهند شد که فراوانی و توزیع اندازه ذرات نمونه را نمایش می دهد. نتایج به دست آمده به شدت به آگلومراسیون حساس بوده و روشی رایج در همه دستگاه های توزیع اندازه ذرات به شمار می رود. از این روش تحلیل بیشتر برای بررسی نمونه های دارویی به کار می رود.

۳- SBL: این روشی نسبتا جدید است که سعی شده با اصلاح فرمول های قبلی، خطای آگلومراسیون کاهش یابد. همچنین تلاش شده تا ابعاد واقعی ماده گزارش شده و شعاع هیدرودینامیکی ذره حذف شود. برای به کارگیری از این روش، از فایل اکسل حاوی داده های روش SBL که در اختیارتان قرار داده خواهد شد که مورد استفاده قرار می گیرد. داده ها بر حسب شدت، تعداد ذرات و حجم گزارش شده اند.

نمودارهایی که به کمک هر یک از روش های گفته شده به دست می آید، تحلیل مشابهی دارند که در ادامه به آن ها خواهیم پرداخت:

Intensity: بیانگر شدت نورلیزر پراشیده شده از ذرات است که به آشکارساز برخورد کرده است. ذرات بزرگتر با شدت بیشتری می توانند نور را پراکنده کنند و ذرات کوچکتر به ویژه زمانی که غلظتشان کم است ممکن است توسط آشکارساز مشاهده نشوند.

Numbers: تعداد ذرات در هر بعد را گزارش می کند که مناسب برای بررسی مواد در ابعاد نانو است.

Volume: حجم اشغال شده توسط ذرات در ابعاد مختلف را بیان می کند. اگر فرض کنیم ذراتی کروی شکل در اختیار داریم که تعداد یکسان اما در دو سایز متفاوت وجود دارند، نمودار نهایی که بر حسب حجم آن هاست که از مرتبه توان ۳ اختلاف دارند، در حالی که نمودار آن ها بر حسب تعداد تفاوتی نکند.

Integration: نمودار تجمعی از حجم ذرات است به طوری که حجم هر ذره با ذره کوچکتر از خود جمع می شود.