GPC – کروماتوگرافی ژل تراوایی

GPC – کروماتوگرافی ژل تراوایی

آنالیز GPC یا کروماتوگرافی ژل تراوایی از روش های جداسازی جهت تشخیص و شناسایی ترکیبات پلیمری و زیستی همانند پروتئین ها می باشد. در آنالیز GPC ابتدا مولکول های نمونه در یک حلال کاملاْ حل شده و سپس مولکول ها از طریق ستون های متخلخل بسته به ابعاد مولکول ها جدا می شوند. پس از تزریق محلول، ابتدا مولکول های درشت جدا می شوند و سپس مولکول های کوچک به راحت تر می توانند در حفره های ستون نقوذ کنند، با تاخیر زمانی خارج می شوند. در نتیجه جدایش بر اساس وزن مولکولی است. وزن مولکولی ترکیبات به صورت نسبی و با مقایسه زمان خروج مولکول ها با منحتی استاندارد یا کالیبراسیون محاسبه می شود.

روش های کروماتوگرافی اساساْ یک روش یک روش فیزیکی جداسازی است و اجزایی که می باید جداسازی شوند بین دو فاز پخش می گردند. یکی از فازها ساکن و دیگری که از میان آن می گذرد فاز متحرک است. برهمکنش های کروماتوگرافی که روی می دهد نتیجه یکسری اعمال جذب و دفع مکرر است که در طی انتقال اجزای نمونه از روی فاز ساکن انجام می گیرد و جداسازی آنها مربوط به اختلاف ضریب تقسیم هر یک از اجزای نمونه است. یکی از دسته بندی های روش های کروماتوگرافی بر اساس اندازه مولکولی است. در این نوع کروماتوگرافی ستون با موادی که خلل و فرج دقیقاْ کنترل شده ای دارند پر می شود و نمونه به آسانی بر طبق اختلاف در اندازه مولکولی غربال شده از ستون خارج می گردد. فاز ساکن عموماْ در این روش ها ژل مانند است که شامل اتصالات سه بعدی دکستران با اپی کلروهیدرین است. در روش GPC جداسازی پلیمرهای محلول در حلال های آلی بوده که توسط فاز ساکن از نوع پلی استرین انجام می گیرد. این روش در نهایت برای تعیین جرم مولکولی و شناسایی و همچنین جداسازی مواد با انواع جرم های مولکولی کم به کار می رود.

پرکننده های ستون در روش GPC که فاز ساکن را تشکیل می دهند از بعضی جهات شبیه یک الک مولکولی عمل می کنند. بدین ترتیب که مولکول های کوچکتر از اندازه منافذ پر کننده ها وارد آنها می شود در حالی که مولکول های با اندازه بزرگتر از قطر منافذ دفع می گردند. بدین ترتیب مولکول های بزرکتر سریعتر از ستون خارج می شوند. در صورتی که مولکول های کوچکتر مرتب در داخل و خارج حفره ها پخش و در نتیجه دیرتر از ستون خارج می گردند. به طور شماتیک این مکانیزم در شکل زیر نشان داده شده است.

در کروماتوگرام مولکول های بزرگتر پیک های ابتدایی و مولکول های کوچکتر پیک نهایی را با زمان بازداری بیشتر تشکیل می دهند. زمان بازداری با تقریب خوبی نشان دهنده جرم  مولکولی باشد. البته شکل مولکول نیز تاثیر خواهد داشت.

آشکارسازها در آنالیز GPC:

• آشکارساز ضریب شکست RI
• آشکارساز ماورای بنفش – مرئی
• آشکارساز مادون قرمز IR
• آشکارساز فلوئورسانس
• آشکارساز الکتروشیمیایی