تشخیص کلی فرم در مواد غذایی

تشخیص کلی فرم در مواد غذایی

کلی فرم ها دسته ای از باکتری ها هستند که به عنوان شاخص کیفیت ماده خوراکی در خصوص عفونت های باکتریایی در نظر گرفته می شوند. در حقیقت این دسته شاخصی برای تعیین حضور دیگر میکروارگانیسم های بیماری زا می باشند. این گروه از باکتری ها از دسته گرم منفی ها و با مورفولوژی میله ای می باشند. این باکتری ها می توانند در نمک های نمک های صفراوی و یا در دیگر عوامل فعال سطحی رشد کنند. همچنین کلیفرم ها می توانند در محدوده دمایی سی و پنج تا سی و هفت درجه سانتی گراد لاکتوز را تخمیر کرده و تولید گاز و اسید کنند. از طرفی دیگر این دسته اکسیداز منفی هستند و نمی توانند اسپور تشکیل دهند و یا فعالیت بتا-گالاکتوزیداز را از خود نشان دهند. باکتری های کلی فرم در محیط های مختلف منجمله آب و خاک وجود دارند. همچنین در مدفوع بسیاری از جانوران خون گرم پیدا می شوند.

همان گونه که بیان شد این دسته شاخصی برای حضور میکروارگانیسم های بیماری زا هستند. خود این باکتری ها عموما بیماری زا نیستند. شناخته شده ترین باکتری های کلی فرم ها هبارتند از  اشرشیا، هافنیا، انتروباکترها و سیتروباکترها. البته برخی از آنها بیماری زا نیز هستند و می توانند به خصوص مشکلات گوارشی و ادراری ایجاد کنند. به عنوان مثال آلودگی به اشرشیا کلی می تواند منجر به اسهال شود.کلیفرم های متعددی باعث فساد مواد غذایی می شوند. به خصوص مواد غذایی با درصد آب بالا و یا اصطلاحا با رطوبت بالا مانند شیر، آب های میوه جات و یا سبزیجات. همچنین کلی فرم ها به طور گسترده باعث فساد فرآورده های گوشتی نیز می شوند. در بسیاری از مواقع مواد خوراکی از طریق آب آلوده می شوند. همچنین آلودگی ها می توانند از دام های آلوده منتقل شده باشند.

تکنیک های مختلفی برای تشخیص حضور کلی فرم ها در ماده غذایی وجود دارد. شناخته شده ترین این روش ها عبارتند از:

• روش بیشترین تعداد احتمالی MNP: این تکنیک پرکاربردترین روش تشخیص است. ابتدا نمونه خوراکی را رقیق می کنند و سپس در محیط کشت برده و کشت می کنند. سپس ظروف یا لول ها را انکوبه می کنند. بعد از خارج کردند، لول هایی که در آنها باکتری رشد کرده را جدا و تعداد باکتری ها را شمارش می کنند. در نهایت با استفاده از جدول ها، مقدار کلی فرم در هر گرم از ماده غذایی معلوم می شود.
• تکنیک محیط ائوزین متیلن بلو آگار EMB: این روش، روشی برای تمایز ایجاد کردن مابین باکتری های کلی فرم و دیگر باکتری های گرم منفی است. نمونه را در این روش بر روی محیط کشت EMB رشد می دهند. کلونی های ناشی از باکتری های کلی فرم به رنگ سبز تیره درآمده و کلونی های دیگر باکتری ها به رنگ قرمز یا صورتی تشکیل می شوند.
• تکنیک های بر پایه PCR: این روش تکنیکی دقیق تر از دیگر روش ها است. در این روش، توالی خاصی از DNA توسط چرخه حرارتی و در حضور آنزیم مخصوص تکثیر می شود و سپس می توان از روی توالی نوع دقیق کلی فرم را تشخصی داد. این روش به میزان بسیار کمی از DNA برای فرآیند نیاز دارد.
• تکنیک های ایمونولوژی: در این روش ها از آنتی بادی های اختصاصی استفاده می شود. با اتصال اختصاصی آنتی بادی ها به سطح سلول های کلی فرم می توان آنها را با دقت تشخیص داد. مزیت این روش سریع بودن و مقرون به صرفه بودن آن است.