خوردگی SCC

خوردگی SCC

تست Stress Corrosion Cracking (SCC)  یا تست ترک‌خوردگی ناشی از تنش، یک روش برای ارزیابی حساسیت مواد، به‌ویژه فلزات و آلیاژها، به ترک‌خوردگی در شرایط تنش مکانیکی و محیط‌های خورنده است. این نوع ترک‌خوردگی زمانی رخ می‌دهد که سه عامل اصلی با هم ترکیب شوند:

1. تنش مکانیکی: که می‌تواند ناشی از بارگذاری خارجی یا تنش‌های داخلی باشد.
2. محیط خورنده: که معمولاً شامل کلریدها، سولفیدها یا محلول‌های شیمیایی خاص است.
3. حساسیت مواد: ترکیب شیمیایی و ساختار مواد که آنها را مستعد ترک‌خوردگی می‌کند.

اهداف تست  SCC:

1. شناسایی رفتار مواد در شرایط خاص خورنده و تحت تنش.
2. ارزیابی دوام و قابلیت اطمینان قطعات صنعتی.
3. انتخاب مواد مناسب برای کاربردهای خاص (مانند صنعت نفت، گاز، پتروشیمی و دریایی).
4. پیشگیری از شکست‌های فاجعه‌بار در تجهیزات حساس.

روش‌های رایج در تست SCC:

این تست‌ها معمولاً بر اساس استانداردهای بین‌المللی و بسته به نیاز پروژه اجرا می‌شوند. روش‌های متداول شامل موارد زیر است:

1. تست U-Bend:

• نمونه‌ای از ماده به صورت خم‌شده (U) شکل آماده می‌شود.
• در یک محیط خورنده (مانند محلول کلرید سدیم یا سولفیدها) قرار داده می‌شود.
• بررسی ترک‌ها و خوردگی پس از مدت زمان مشخص انجام می‌شود.

2. تست C-Ring :

• نمونه به شکل حلقه‌ای که تنش‌های کششی یا فشاری اعمال شده روی آن را شبیه‌سازی می‌کند.
• در معرض محیط خورنده قرار می‌گیرد و به دنبال ترک‌ها یا شکست‌ها بررسی می‌شود.

3. تست Slow Strain Rate (SSR):

• نمونه با نرخ تغییر طول بسیار کم کشیده می‌شود.
• تغییرات در رفتار مکانیکی مانند مقاومت به شکست یا ایجاد ترک‌ها بررسی می‌شود.

4. تست محیطی (NACE TM0177):

• تست استاندارد توسط مؤسسه ملی مهندسی خوردگی آمریکا (NACE) برای ارزیابی ترک‌خوردگی سولفید در فولادها و آلیاژها.

عوامل مؤثر در SCC :

• نوع ماده: فولادهای کربنی، فولادهای ضدزنگ، آلیاژهای نیکل و تیتانیوم ممکن است مستعد ترک‌خوردگی باشند.
• نوع محیط: آب دریا، محلول‌های اسیدی یا قلیایی، و ترکیبات حاوی کلرید یا سولفید.
• شرایط تنش: تنش های داخلی ناشی از فرآیندهای جوشکاری یا ماشین‌کاری و تنش‌های خارجی ناشی از بارگذاری.

کاربردهای تست  SCC: 

• صنعت نفت و گاز:: برای ارزیابی مقاومت خطوط لوله، تجهیزات حفاری و شیرآلات در برابر سولفیدها و گازهای خورنده.
• نیروگاه‌ها: بررسی مقاومت مواد در شرایط دما و فشار بالا.
• صنایع شیمیایی: ارزیابی مواد در برابر محیط‌های خورنده و تنش‌های فرآیندی.
• صنعت دریایی: تحلیل مقاومت مواد در برابر آب شور و تنش‌های مکانیکی.

استانداردهای مهم:

• NACE TM0177: ارزیابی ترک‌خوردگی سولفید در فولادها.
•   ASTM G39: روش ارزیابی ترک‌خوردگی ناشی از تنش در محیط‌های خاص.
• ISO 7539: راهنمای جامع برای تست‌های SSC

نتایج تست:

1. شکل و الگوی ترک‌ها:: اطلاعاتی در مورد نوع و شدت ترک‌خوردگی می‌دهد.
2. مقاومت نسبی: مشخص می‌کند که آیا ماده برای محیط یا کاربرد خاص مناسب است یا خیر.
3. عمر مفید: برآوری از عمر قطعات در شرایط کاری مشخص ارائه می‌دهد.

پیشگیری از  SCC:

1. انتخاب مواد مقاوم: استفاده از آلیاژهای مقاوم به خوردگی یا فولادهای خاص.
2. کنترل تنش: کاهش تنش‌های داخلی از طریق فرآیندهای حرارتی.
3. مهار محیط خورنده: استفاده از بازدارنده‌ها یا پوشش‌های محافظ.
4. طراحی مناسب: اجتناب از تمرکز تنش در قطعات.