آنالیز FTIR یکی از روش های کیفی و کمی پر کاربرد در صنایع مختلف و تحقیقات است. برای اطلاعات بیشتر در مورد کاربرد آنالیز FTIR در صنایع مختلف می توانید مقاله "کاربردهای آنالیز FTIR در تحقیقات و صنعت" را مطالعه کنید. با استفاده از این روش می توان نمونه های جامد، مایع و گاز را بررسی کرد. برای اطلاعات بیشتر در این مورد می توانید مقاله "تفسیر طیف های حاصل از FTIR چگونه انجام می شود" را مطالعه کنید. در ادامه به برخی از مزایای مهم آنالیز FTIR پرداخته می شود.
- طیف گسترده ای از کاربرد: طیف سنجی مادون قرمز را می توان برای آنالیز تقریباً تمام ترکیبات آلی و برخی از ترکیبات معدنی استفاده کرد. کاربرد وسیعی هم در تحلیل کیفی و هم در تحلیل کمی دارد. همچنین نمونه طیفسنجی مادون قرمز محدودیت فازی ندارد. میتواند گاز، مایع یا جامد باشد که دامنه آنالیتها را بسیار افزایش داده است.
- دامنه گسترده اطلاعات: طیف مادون قرمز میتواند اطلاعات ساختاری زیادی از آنالیتها مانند نوع ترکیب، گروه عاملی ترکیب، ساختار استریوسکوپی ترکیب، تعداد و موقعیت گروه استخلافی و غیره به ما بدهد. بسته به اطلاعات موجود از گروه عاملی و قسمت اثر انگشت، طیفسنجی مادون قرمز به روشی عالی برای شناسایی انواع مختلف ترکیبات تبدیل شده است.
- غیر مخرب: طیف سنجی مادون قرمز برای نمونه غیر مخرب است.
- سرعت: از آنجایی که همه فرکانسها به طور همزمان اندازه گیری میشوند، اکثر اندازهگیریها توسط FTIR به جای چند دقیقه در عرض چند ثانیه انجام میشود. این گاهی اوقات به عنوان مزیت فلگت[1] شناخته می شود.
- حساسیت: حساسیت به دلایل زیادی با FTIR به طور چشمگیری بهبود مییابد. آشکارسازهای مورد استفاده بسیار حساستر هستند، توان عملیاتی نوری بسیار بالاتر است (به آن مزیت ژاکینوت[2] گفته می شود) که منجر به سطوح نویز بسیار کمتری میشود، و سریع اسکنها ترکیب چندین اسکن را به منظور کاهش نویز اندازه گیری تصادفی به هر سطح دلخواه امکان پذیر میکنند. (به عنوان میانگینگیری سیگنال نامیده می شود).
- سادگی مکانیکی: آینه متحرک در تداخلسنج تنها قسمت متحرک دستگاه است. بنابراین احتمال خرابی مکانیکی بسیار کم است.
- کالیبره شده داخلی: این ابزارها از لیزر HeNe به عنوان استاندارد کالیبراسیون طول موج داخلی (به عنوان مزیت Connes نامیده می شود) استفاده میکنند. این ابزارها خود کالیبره می شوند و هرگز نیازی به کالیبره شدن توسط کاربر ندارند.
این مزایا، همراه با چندین مزیت دیگر، اندازه گیریهای انجام شده توسط FTIR را بسیار دقیق و قابل تکرار میکند. بنابراین، این یک تکنیک بسیار قابل اعتماد برای شناسایی مثبت تقریباً هر نمونه است. مزایای حساسیت امکان شناسایی حتی کوچکترین آلاینده ها را فراهم می کند. این امر FTIR را به ابزاری
ارزشمند برای کنترل کیفیت یا برنامه های تضمین کیفیت تبدیل می کند. علاوه بر این، حساسیت و دقت آشکارسازهای FTIR، همراه با طیف گسترده ای از الگوریتم های نرم افزاری، استفاده عملی از مادون قرمز برای آنالیز کمی را به طور چشمگیری افزایش داده است. روشهای کمی را میتوان به راحتی توسعه و کالیبره کرد و میتوان آن را در روشهای ساده برای تجزیه و تحلیل معمول گنجاند.
معایب طیف سنجی FTIR
- پیچیدگی طیف: طیف IR بسیار پیچیده است و تفسیر آن نیازمند تجربه می باشد. گاهی اوقات، ما نمیتوانیم ساختار ترکیب را فقط بر اساس یک طیف IR مشخص کنیم. سایر روشهای طیفسنجی، مانند (طیفسنجی جرمی) MS و (رزونانس مغناطیسی هستهای) NMR، نیز برای تفسیر بیشتر ساختارهای خاص مورد نیاز هستند.
- کمیسازی: طیفسنجی مادون قرمز برای آنالیز کیفی انواع زیادی از نمونهها خوب عمل می کند، اما آنالیز کمی ممکن است تحت شرایط خاصی مانند غلظت های بسیار بالا و پایین محدود شود.
شکل 1: نمونه طیف FTIR