شمارش کلی¬فرم با روش MPN

کلیفرم­ها، باکتری های میله ای گرم منفی، بدون اسپور، هوازی یا بی هوازی اختیاری هستند. گونه­های زیادی از این باکتری ها به طور طبیعی در روده انسان و حیوانات یافت می شوند و حتی برخی به طور طبیعی در آب و خاک نیز یافت می شوند. برخی از باکتری های کلیفرم با روده (کولون) حیوانات خونگرم (به نام کلیفرم مدفوعی) مرتبط هستند، در حالی که برخی دیگر مربوط به مواد گیاهی هستند. بنابراین، مثبت بودن تست کلیفرم لزوماً نشان دهنده آلودگی مدفوع نیست. سنجش کلی فرم به طور گسترده در صنایع لبنی به عنوان ارگانیسم شاخص برای نشان دادن شکست فرآیند و آلودگی مجدد محصول استفاده می شود. این تست همچنین به طور گسترده در آزمایش آب نیز استفاده می شود.

در این آزمون با روش بیشترین تعداد احتمالی(MPN)، تعداد سلول­های کلیفرم در نمونه شمارش می­شود. روش بیشترین تعداد احتمالی (MPN) یک روش آماری مبتنی بر نظریه احتمال است. این روش یک تکنیک مهم برای تخمین جمعیت میکروبی در خاک، آب، ماتریس های غذایی و محصولات کشاورزی است، به ویژه زمانی که تعداد میکروارگانیسم ها کمتر از 10 گرم یا میلی لیتر نمونه باشد. روش MPN روش بهتری نسبت به شمارش کلنی ها است زیرا لوله های براث فقط برای حضور یا عدم رشد مشاهده می شدند. دقت این روش بیشتر از شمارش کلنی است و نتایح آن قابل مقایسه با نتایح بدست آمده در آزمایشگاه­های دیگر است. روش بیشترین تعداد احتمالی تعداد کل میکروبی را نشان می­دهد. همچنین گروه­های میکروبی خاص را می توان با استفاده از محیط­های انتخابی و افتراقی مناسب نشان داد. در این روش، محیط مایع در چندین لوله برای هر یک از رقت­های نمونه استفاده می شود. پس از تلقیح نمونه، لوله ها در دمای مناسب در گرمخانه قرار می­گیرند. پس از گرمخانه­گذاری، تعداد لوله­ها مثبت برای هر رقت با مشاهده رشد (کدورت) و تشکیل گاز در لوله­ها تعیین می شود. مقدار MPN از جدول MPN به دست می آید و تعداد کلیفرم­ها از فرمولی که برای این تکنیک استفاده می­شود محاسبه می­گردد. جداول MPN آماری برای تکرارهای 3، 5 و 10 لوله از هر رقت موجود است. هرچه تعداد لوله های تکراری بیشتر استفاده شود، دقت تخمین اندازه جمعیت باکتری بیشتر است. تمام شرایط انجام تست از جمله محیط­های انتخابی، شرایط گرمخانه­گذاری، جداول MPN و فرمول محاسبه تعداد کلیفرم­ها براساس استاندارد ملی 11166 است.

نمونه از تست­های مثبت در این آزمون